تقریب مذاهب اسلامی راه حلی برای مقابله با جریان تکفیری

در مقالات گذشته، به ‌پی آمد‌ها و مضار تکفیر، مفاسد فردی واجتماعی آن، ریشه‌ها و زمینه‌ها و عل گسترش آن در جوامع اسلامی پرداخته، و راه حل اساسی آن را در بازگشت به قرآن و سنت و سیره پیامبران وائمه معصومین و سلف صالح معرفی نمودیم. و پنج اصل اساسی و مهمم برای رفع این مشکل بزرگ از میان جوامع اسلامی برشمردیم.

در آخرین قسمت این سلسله مباحث، از تقریب مذاهب اسلامی سخن به میان است و اهمیت بحث ایجاب می‌کند که دو نکته در ابتدای این نوشتار، مورد تذکار قرار گیرد:

تکفیر سیاسی و گویندگان درباری

در اردیبهشت ماه سال1388، تلویزیون عربی بی‌بی سی دربرنامه‌ای به نام من الصمیم (از درون)، با امام مسجدالحرام به نام شیخ عادل بن سالم الکلبانی مصاحبه‌ای انجام داد و از او درباره حقوق و آزادی‌های دینی در عربستان پرسید. شیخ عادل در پاسخ چنین گفت: همه مذاهب و طوایف در عربستان از آزادی و حقوق شهروندی برخوردارند و در میان آن‌ها تبعیضی در کار نیست. به گواه اینکه ملک عبداللّه هیأت اعزامی علمای شیعه منطقه شرقیه را به حضور پذیرفت، آنگاه دستور داد کلیه کسانی که در جریان حادثه قبرستان بقیع دستگیر شده بودند، آزاد شوند و اما اینکه چرا شیعیان در هیأت کبار العلماء (شورای عالی علمای عربستان) نماینده‌ای ندارند، به خاطر آن است که آنان مراجع و دادگاه‌های ویژه‌ای در مناطق خود دارند.

اسلام و تکفیر

جو اتهام و تکفیر در جامعه بیانگر نوعی رابطه سوء در برخورد و معاشرت است رابطه‌ای که در آن بدبینی و بدگمانی حق دوکینه و... جایگزین اخوت و یگانگی عطوفت و مهربانی گشته و رابطه بین افکار و آراء در جامعه بر بد‌ترین پایه هااستواراست به جای اینکه بر منطق و استدلال تکیه شود تا روح تفاهم و حقیقت جوئی زنده گردد به چماق تکفیر واتهام برای کوبیدن طرف مقابل واشباع روح تفوق طلبی روی آورده می‌شود. بنابراین قبل از آنکه موضع صریح اسلام را در رابطه با جو تکفیر بیان کنیم نخست باید روابط اجتماعی اسلام را بصورت گذرا مورد بررسی قرار داده تا ببینیم رابطه بین افراد جامعه بر چه اصولی استواراست؟

بنیادگرایی؛ آغاز غربی و تکثر شرقی

آیا بنیادگرایی مذهبی مسیحی از بین رفته است؟

امروزه از میان ادیان و مذاهبی که اعمال خشونت آمیز مذهبی در میان پیروانشان مشاهده شده است، مانند خشونت طلبان هندو، مسیحی، بودایی، یهودی و مسلمان، تنها نام بنیادگرایی اسلامی در رسانه‌های تبلیغاتی غرب رواج دارد و از بنیادگرایی در سایر ادیان و به ویژه در یهودیت و مسیحیت، سخنی به میان نمی‌آید. رفتار غرب و به ویژه ایالات متحده تاکنون به خوبی این حقیقت را آشکار کرده است که آنان به دشمنی به نام بنیادگرایی اسلامی به شدت نیازمندند. کمک آمریکا به گروه خشونت طلب و تروریست طالبان و به قدرت رساندن آن در افغانستان، از عمق نیاز امریکا به الگویی از بنیادگرایی و یا به تعبیر درست‌تر «تروریسم اسلام گرا» حکایت می‌کند. اما آیا رفتارهای تروریستی و افراطی و به اصطلاح بنیادگرایانه تنها از سوی برخی اسلام گرایان درمصر و سودان و افغانستان و الجزایر سر زده است، یا چنین اقداماتی در بین پیروان تندرو سایر ادیان نیز به چشم می‌آید. مروری به موارد زیر به اندازه کافی گویا است:

گفتمان تقریب به جای تکفیر

بیست‌ویکمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، با موضوع «منشور وحدت اسلامی، نقد و بازنگری» طی 3 روز (17-15 اردیبهشت‌ماه) این هفته توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در سالن اجلاس کشورهای اسلامی برگزار شد. 
در این کنفرانس که حدود 250 اندیشمند، پژوهشگر و استاد دانشگاه از کشورهای اسلامی حضور به هم رسانده بودند، با نگاه به پیش‌نویس منشور اسلامی که سال گذشته توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به تصویب رسیده بود، چشم‌اندازها، زمینه‌ها، راهکارها و موانع تقریب، گفت‌وگو، آموزش و تبلیغات اسلامی، مکاتب، جریان‌ها، فتاوا، فرهنگ و اندیشه اعتدال و توازن و نقد و بازنگری میثاق وحدت اسلامی به نقد، بررسی و تحلیل گذاشته شد. نیز همزمان با این کنفرانس خبر شروع به کار پایگاه خبری تقریب (www. taghribnews. com)، وابسته به مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به دو زبان فارسی و عربی منتشر شد. از مهم‌ترین دستاوردهای این کنفرانس، تأکید اکثر اندیشمندان بر گفتمان تقریب، دگرپذیری به جای گفتمان تکفیر و خشونت بود. 
گزارش حاضر، چکیده‌ای از برخی از سخنرانی‌های ارائه شده در این کنفرانس است.

طالبان و سپاه صحابه فرزندان وهابیت

چکیده
گرچه وهابیت امروز نسبت به وهابیت قرن دوازدهم در برخی مسائل دارای تعادل نسبی به نظرمی رسد و نظریات رهبران شان را کنار گذاشته اند ولی از ان لحاظ که خشونت جزو لاینفک اندیشة وهابیت است، پرورش فرقه های تندرو متعصب یکی از سیاست های اصلی وهابیت است که بتواند سیاست های آنها را در منطقه پیاده کنند. دو گروه طالبان و سپاه صحابه در افغانستان و پاکستان از تربیت یافتگان آنان که با همان عقاید و خشونت وهابی، به کشتار و قتل مسلمین بویژه شیعیان پرداختند و از اسلام چهره ای زشتی را به جهان به نمایش گذاشت.

تفکر امت ‌برانداز تکفیر

«اختلاف» همواره یکی از سیاست‌های ثابت دشمنان جهان اسلام برای تضعیف قدرت کشورهای اسلامی بوده است. یکی از بزرگ‌ترین ثمره‌های این سیاست، تأمین امنیت رژیم صهیونیستی در منطقه است. رهبر انقلاب اسلامی در دیدار اخیر خود با اعضای مجلس خبرگان رهبری به این مسأله اشاره کردند: «یکى از راهبردهاى اساسى دشمنان اسلام و بخصوص دشمنان نظام اسلامى در منطقه، راهبرد ایجاد اختلاف فرقه‌اى و مذهبى و مسئله‌ى شیعه و سنّى است؛ این را توجه داشته باشید.

تکفیری ها چه کسانی هستند ؟

در حال حاضر یکی از عوامل مهم فتنه گری در منطقه جریان سلفی تکفیری است که در لباس دفاع از سنت، عملا در مسیر منافع غربیان گام برمی دارد.
در حضور این افراد در محافل و جوامع و انتشار آثار و فرآورده های فرهنگی آن در برخی از مراکز، باعث جلب توجه برخی از جوانان پرشور که از اقدامات سرکوبگرانه اشغالگران به ستوه آمده اند، شده است