نگرشهای اقتصادی امام باقر علیه السلام - بخش اول

پدید آورنده : سید محمود طاهری ، صفحه 10

اسلام، هم دین دنیاست و هم دین آخرت و در کنار توصیه به اصلاح امر آخرت، به سامان بخشیدن دنیا نیز سفارش کرده است. بر این اساس، اسلام درباره وضعیت اقتصادی پیروانش بی تفاوت نمانده و با ارائه راهکارهایی بسیار ارزشمند، سمت و سویِ شکوفایی اقتصادی را نشان داده است.

استاد شهید مرتضی مطهری رحمه الله در این باره می فرماید: «اسلام دو پیوند با اقتصاد دارد: مستقیم و غیرمستقیم. پیوند مستقیم اسلام با اقتصاد؛ از آن جهت است که مستقیما یک سلسله مقررات اقتصادی درباره مالکیت، مبادلات، مالیاتها، ارث، هبات، صدقات، وقف و مجازاتهای مالی و غیره دارد.

نگرشهای اقتصادی امام باقر علیه السلام - بخش دوم

پدید آورنده : سید محمود طاهری ، صفحه 22

اشاره:

در قسمت پیشین مقاله، سیره و سخن امام باقر علیه السلام را در باب تلاش اقتصادی، کشاورزی، بیکاری و فقر مورد بررسیقرار دادیم و اکنون ادامه بحث را پی می گیریم.

سیره اقتصادی امام باقر(ع) (تولید، مصرف، امداد)

پدید آورنده : محمدابراهیم احمدی ، صفحه 26

در یک نگاه

در امور معیشتی و اقتصادی، «منابع درآمد» و «مصارف آن» از مباحث اصلی می باشد؛ از این رو، زیبنده است این دو موضوع را در زندگی امام محمدباقرعلیه السلام مورد بررسی قرار دهیم.

آفتاب گیتی فروز/ گذری بر حیات علمی و عبادی امام باقر(علیه السلام) و دیدگاه اندیشمندان اهل سنت

پدید آورنده : نجمه کرمانی ، صفحه 18

اشاره

علم و عصمت دو ویژگی بزرگ امامان معصوم است که تمسک به این دو خصوصیت بشریت را از کوره راههای جهل و انحراف نجات داده، به سر منزل هدایت می رساند. امام باقر (علیه السلام) شکافنده دانشها لقب داشته و این لقب گویا، بیانگر دانش بیکران ایشان می باشد. عبادت امام نیز زبانزد خاص و عام و الگوی کاملی برای خلوتگران سجاده های نیایش بود.

شناسنامه (امام محمد باقر علیه السلام)

امام محمد باقر (ع) در روز جمعه یا دوشنبه یا سه شنبه غره ماه رجب یا سوم ماه صفر سال 57 هجری یا به روایتی دیگر سال 56 هجری، در مدینه به دنیا آمد و در روز دوشنبه هفتم ذی حجه یا ربیع الاول و یا ربیع الاخر سال 114 هجری، در همان شهر بدرود حیات گفت. بنابراین، آن حضرت 57 سال در این جهان زیست. از این مدت چهار سال با جدش امام حسین (ع) و پس از وی 35 سال با پدرش زندگی کرد و هیجده سال بقیه عمرش را به تنهایی به سر برد. بنابر روایتی که در کافی از قول امام صادق (ع) نقل شده است، وی 19 سال و دو ماه بیش از پدرش زیسته است و در همین دوران، مامت شیعیان را عهده دار بوده است. امام باقر (ع) در مدت امامت خود چند صباحی از خلافت ولید بن عبد الملک و نیز خلافت سلیمان بن عبد الملک و عمر بن عبد العزیز و یزید بن عبد الملک را درک کرد و سرانجام در روزگار خلافت هشام بن عبد الملک وفات یافت. در کتاب اعلام الوری نیز همین قول آمده که با آنچه بعدا خواهیم گفت، صحیح می نماید. ابن شهر آشوب در مناقب نوشته است:

کلام امام - دعای سوّم صحیفه سجادیّه

وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی الصَّلَاةِ عَلَى حَمَلَةِ الْعَرْشِ وَ کُلِّ مَلَکٍ مُقَرَّب :

اللَّهُمَّ وَ حَمَلَةُ عَرْشِکَ الَّذِینَ لَا یَفْتُرُونَ مِنْ تَسْبِیحِکَ، وَ لَا یَسْأَمُونَ مِنْ تَقْدِیسِکَ، وَ لَا یَسْتَحْسِرُونَ مِنْ عِبَادَتِکَ، وَ لَا یُؤْثِرُونَ التَّقْصِیرَ عَلَى الْجِدِّ فِی أَمْرِکَ، وَ لَا یَغْفُلُونَ عَنِ الْوَلَهِ إِلَیْکَ وَ إِسْرَافِیلُ صَاحِبُ الصُّورِ، الشَّاخِصُ الَّذِی یَنْتَظِرُ مِنْکَ الْإِذْنَ، وَ حُلُولَ الْأَمْرِ، فَیُنَبِّهُ بِالنَّفْخَةِ صَرْعَى رَهَائِنِ الْقُبُورِ. وَ مِیکَائِیلُ ذُو الْجَاهِ عِنْدَکَ، وَ الْمَکَانِ الرَّفِیعِ مِنْ طَاعَتِکَ. وَ جِبْرِیلُ الْأَمِینُ عَلَى وَحْیِکَ، الْمُطَاعُ فِی أَهْلِ سَمَاوَاتِکَ، الْمَکِینُ لَدَیْکَ، الْمُقَرَّبُ عِنْدَکَ وَ الرُّوحُ الَّذِی هُوَ عَلَى مَلَائِکَةِ الْحُجُبِ. وَ الرُّوحُ الَّذِی هُوَ مِنْ أَمْرِکَ، فَصَلِّ عَلَیْهِمْ، وَ عَلَى الْمَلَائِکَةِ الَّذِینَ مِنْ دُونِهِمْ مِنْ سُکَّانِ سَمَاوَاتِکَ

رهبر معظم انقلاب سیاستهای کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور را ابلاغ کردند

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اجرای بند یک اصل 110 قانون اساسی سیاستهای کلی"ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور" را که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است، ابلاغ کردند.
متن سیاستهای کلی " ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور " که به رؤسای قوای سه گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شده، به شرح زیر است:

از مدیریت جهادی تا جهاد اقتصادی

وجه تمایز فرهنگ اسلام مبتنی بر تعالی بشر با فرهنگ غرب مبتنی بر ماتریالیسم در این نکته نهفته است که فرهنگ اسلامی علاوه بر تلاش مادی به تلاش معنوی نیز به همان میزان تلاش مادی و حتی بیشتر اهمیت و ارج می دهد.

خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعَالَى? عَمَّا یُشْرِکُونَ [1]

با توجه به اهمیت عامل اقتصاد در رشد و پیشرفت جامعه ایرانی مقام معظم رهبری سالهاست که به شکل مستقیم و در نامگذاری سالها از مفاهیم مرتبط با اقتصاد استفاده کرده اند. این امر اهمیت این مقوله نزد ایشان را به وضوح به تمام مردم و مسئولین گوشزد می نماید.

بررسی رابطه‌ اقتصاد و فرهنگ در تحقق اقتصاد مقاومتی

نقش فرهنگ در پیشرفت اقتصاد ملی چه می‌تواند باشد؟!

آنچه امروز در بخشی از رفتارهای اقتصادی مشاهده می‌شود، تنزل فرهنگِ اقتصادی جامعه، آن هم با پشتوانه‌ای قوی، شاید به بهانه‌ی تحول در امور اقتصادی است که موجب از بین رفتن دستاوردهای فرهنگی رفتار کسب ‌و‌کار ایرانی می شود.

مقدمه

نام‌گذاری سال 1393 با عنوان «اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی» این سؤال را به ذهن مترتب می‌سازد که نقش فرهنگ، عزم ملی و مدیریت جهادی در تحقق اقتصاد مقاومتی چه می‌تواند باشد؟ آیا اساساً ترتیب اعلام‌شده در شعار دارای اهمیت است یا نه؟ چرا باید عزم ملی پیش از مدیریت جهادی باشد؟ و سؤالاتی از این دست که موضوع مورد بحث این مقاله، پاسخ به این سؤالات است.

ادله و مبانی ولایت فقیه :: دلایل عقلی بر ولایت فقیه :: قسمت اول

تقریرهای مختلفی از دلیل عقلی[1] بر «ولایت فقیه» وجود دارد:
بیان اول:
این دلیل مشتمل بر مقدمات زیر است:
مطابق جهان بینی توحیدی, حاکمیت معقول و مقبول, حاکمیت مطلق الهی است.
حکومت اسلامی, تنها ابزار اعمال حاکمیت الهی است (اصل لزوم سنخیت بین نوع حاکمیت و نوع حکومت).
هدف از حکومت اسلامی, اجرای قانون الهی است که متضمن تکامل مادی, معنوی, دنیوی و اخروی انسان ها می باشد.
هر حکومتی نیاز به حاکم و رهبری شایسته دارد.
حکمت الهی, تعیین پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله وسلّم ـ و امامان معصوم را از سوی خداوند به عنوان رهبر برای تبیین, تأمین و تضمین قوانین الهی, ایجاب نموده است.

ابلاغ سیاست‌های کلی نظام در امور «امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات و ارتباطات(افتا)»

تاریخ: 1389/11/29

رهبر انقلاب اسلامی سیاست‌های کلی نظام در امور «امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات و ارتباطات(افتا)» را ابلاغ کردند.
پیش‌نویس این سیاست‌ها پیش از این در مجمع تشخیص مصلحت نظام تهیه و به محضر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تقدیم شده بود.
متن کامل این سیاست‌های ابلاغی که به عنوان راهنمای دستگاههای اجرایی، تقنینی و نظارتی، خط مشی و جهت‌گیری نظام را در بخش مذکور تعیین می‌کند، به شرح زیر است:

ابلاغ سیاست‌های کلی نظام در امور «شهرسازی»

تاریخ: 1389/11/29

رهبر انقلاب اسلامی سیاست‌های کلی نظام در امور «شهرسازی» را ابلاغ کردند.
پیش‌نویس این سیاست‌ها پیش از این در مجمع تشخیص مصلحت نظام تهیه و به محضر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تقدیم شده بود.
متن کامل این سیاست‌های ابلاغی که به عنوان راهنمای دستگاههای اجرایی، تقنینی و نظارتی، خط مشی و جهت گیری نظام را در بخش مذکور تعیین می‌کند، به شرح زیر است:

ابلاغ سیاست‌های کلی نظام در امور «تشویق سرمایه گذاری»

تاریخ:1389/11/29

رهبر انقلاب اسلامی سیاست‌های کلی نظام در امور «تشویق سرمایه‌گذاری» را ابلاغ کردند.
پیش‌نویس این سیاست‌ها پیش از این در مجمع تشخیص مصلحت نظام تهیه و به محضر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تقدیم شده بود.
متن کامل این سیاست‌های ابلاغی که به عنوان راهنمای دستگاههای اجرایی، تقنینی و نظارتی، خط مشی و جهت‌گیری نظام را در بخش مذکور تعیین می‌کند، به شرح زیر است:

ابلاغ سیاست‌های کلی اشتغال

تاریخ: 1390/04/28

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، سیاست‌های کلی اشتغال را پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین کردند.
متن سیاست‌های کلی اشتغال که به رؤسای قوای سه گانه، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیر شورای نگهبان ابلاغ شده، به این شرح است:

ابلاغ سیاستهای کلی تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی

تاریخ: 1391/11/24

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اجرای بند یک اصل 110 قانون اساسی با ابلاغ سیاستهای کلی "تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی" که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است، دولت را مکلف کردند برای تسریع در عملیاتی کردن این سیاست‌ها در کمترین زمان ممکن، راهکارها را تنظیم کرده و پیگیریهای قانونی را انجام دهد.
متن سیاستهای کلی "تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی" که به رؤسای قوای سه گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شده، به شرح زیر است:

اقتصاد خانواده و افزایش جمعیت

یکی از توصیه هایی که در سال های اخیر مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بوده است لزوم افزایش جمعیت بوده است که می توان آن را نوعی تغییر فاز در مسیر حرکت سیاست جمعیتی کشورمان دانست ؛ چرا که از حدود دو دهه قبل ، سیاستی در کشور به مرحله اجرا گذاشته شد که تحت عنوان «سیاست کنترل جمعیت» مشهور شده و در نقطه مقابل سیاست اخیر قرار داشت . از طرفی اجرای سیاست افزایش جمعیت در کشور با سوالات فراوانی مواجه است که از جمله آنها علل اجرای سیاست کنترل جمعیت در گذشته ، الزامات افزایش جمعیت در دوره جدید و رابطه اجرای این سیاست با اوضاع اقتصادی خانوارها می باشد . بر این اساس این مقاله در صدد است تا به صورت اجمالی به بخشی از این سوالات و دغدغه ها پاسخ دهد .
اما پیش از پرداختن به این موضوعات به نظر می رسد بهتر باشد ابتدا بخش هایی از توصیه های مقام معظم رهبری در باره لزوم افزایش جمعیت را مرور نماییم :

در برابر فرهنگ واحد جهانی

جهان امروز علی رغم آنکه در نقشه های جغرافیایی بیشتر از همه ادوار تاریخ دچار مرزبندی و تفرق است، اما درحقیقت کشور واحدی بیش نیست، با حکومتی واحد . درهمه تاریخ ، بوده اند مستکبران و جبارانی چون چنگیز و تیمور و ناپلئون بناپارت و... که اندیشه حکومت واحد جهانی آنان را به کشور گشایی می کشانده است و گستره حاکمیتشان بخش عظیمی از ربع مسکون را می پوشانده، اما این آرزو همچنان تحقق نیافته وشاید تحقق ناپذیر باقی مانده است.

نامه خواندنی شهید آوینی به خاتمی

در اردیبهشت سال ۱۳۷۰ سید محمد خاتمی به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشستی که به دعوت انجمن اسلامی دانشگاه تهران صورت گرفت، دربارۀ مسائل فرهنگی و هنریِ کشور به ابراز نظر پرداخت. پس از آن سخنرانی، «شهید سید مرتضی آوینی» با انتشار نامه‌ای، سخنان او را نقد کرد.

متن نامه به این شرح است:

نظر آیت‌الله بهاءالدینی درباره مالک اشتر

به گزارش جهان به نقل از فارس، آیت‌الله روح‌الله قرهی مدیر حوزه علمیه امام مهدی(عج) حکیمیه تهران در تازه‌ترین جلسه اخلاق خود به موضوع «کفر» پرداخت که مشروح آن در ادامه می‌آید:

* هدایت از طریق شناخت عقل و جهل و سپاهیانشان

یکی از علّت‌هایی که انسان مبتلای به کفر و شرک می‌شود، این است ‌که باور ندارد باید متخلّق به اخلاق الهی شود. ارتباط ایمان با اخلاق را در جلسات قبل بیان کردیم و ‌اکنون در مورد کفر، به این عنوان که ضدّ اخلاق محسوب می‌شود، بحث می‌کنیم.علّت العلل گرایش به کفر، نفس دون است.

در باب عقل، روایات شریفه بسیاری داریم و در یکی از روایات تبیین شده: «الْعَقْلُ مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَنُ»؛ یعنی عند العقلاء عقل را این‌گونه تبیین کرده‌اند.

بیان کردیم: عقلای عالم، در حقیقت بندگان خدا هستند و این عقلای عالم به سپاه خیر مزیّن هستند و آن‌هایی که به سپاه شرّ مبتلا هستند، در جهلند.

کلیات :: ولایت فقیه، بحث فقهی یا کلامی

پیش از آنکه از اثبات ولایت فقیه در عصر غیبت ‏سخن بگوییم و بر ضرورت آن برهان اقامه نماییم، لازم است روشن شود که بحث از ولایت فقیه، بحثى فقهى است‏یا بحثى کلامى; زیرا در هر یک از این دو صورت، ولایت فقیه، سرنوشتى جداگانه خواهد داشت و وظایف و اختیارات فقیه و همچنین ولایتى یا وکالتى و انتصابى یا انتخابى بودن آن ، بستگى کامل به این بحث دارد.
«علم کلام‏» علمى است که درباره خداى سبحان و اسماء و صفات و افعال او سخن مى‏گوید و «علم فقه‏» علمى است که درباره وظایف و بایدها و نبایدهاى افعال مکلفین بحث مى‏کند و از اینرو، هر مساله‏اى که در آن، پیرامون «فعل الله‏» بحث‏شود، مساله‏اى کلامى است و هر مساله‏اى که در آن، درباره «فعل مکلف‏»، اعم از فعل فردى و فعل اجتماعى نظر داده شود، مساله‏اى فقهى است.